Damga vergisi ödenmesi gereken belgeler 488 Sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun ekli listelerinde sıralanmaktadır. Gümrük idarelerine verilen beyannameler, konşimentolar ve menşe tevsik edici belgeler örnek olarak verilebilir.
Her yıl revize edilmekle birlikte 2025 yılı güncellenen rakamlara göre, gümrük idarelerine verilen beyannameler için 898,20 TL, ithalat beyannamesinde beyan edilen EUR.1, EUR.MED, fatura beyanı, menşe şahadetnamesi, menşe beyanı, tedarikçi beyanı gibi menşe tevsik edici her belge için 230,70 TL, konşimentolar için 136,10 TL damga vergisi ödenmektedir.
İthalatta Damga Vergisi
Sektör paydaşlarının genel işleyişinde gümrükte damga vergisi, ithalat beyannamesinin yurtiçi gider hanesinde damga vergisi başlığıyla ödenmektedir. İlgili tutar KDV matrahına eklenir ve eşyanın KDV oranı üzerinden KDV tahsil edilir. (KDV Kanunu’nun 21. Maddesi)
Damga vergileri defter sıra kaydı yöntemi ile de ödenebilmektedir. Ancak bu yöntemde Şirketin ödemesi gereken damga vergisinin, başka bir şirketin damga vergisi defteri üzerinden ödenmesinin bazı riskleri mevcut olabilir. Defterin kaybolması, iş ilişkisinin bozulması gibi sebeplerle ihtiyaç duyulduğunda sunulamama ihtimali bu yöntemin sağlıklı olmayan yönleri olarak söylenebilir.
İhracatta Damga Vergisi
488 Sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun ek-2.maddesine göre döviz kazandırıcı faaliyetlere ilişkin işlemlere ilişkin düzenlenen kağıtlar damga vergisinden müstesnadır. İhracat döviz kazandırıcı bir işlem olarak addedilmekte olup damga vergisinden istisnadır.
İstisnaları mevcut olmakla beraber bedelsiz ihracatta damga vergisi ödenir. İhracat beyannamesi tescil edilecek ancak bedelsiz olduğundan ihracatçının hesabına döviz girişi olmayacaktır. Bu durumda döviz kazandırıcı faaliyet gerçekleşmeyecektir. (Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü nün 20.02.2013 tarihli 01326 sayılı yazısı)
Bedelsiz ihracatta damga vergisi istisnasıysa ürünlerin yurt dışında tanıtım ve pazarlamasını sağlamak amacıyla, miktarı ticari teamüllere uygun örnek ürünler, tanıtım malzemeleri veya promosyon amaçlı ürünlerin bedelsiz ihracatına ilişkin düzenlenen kâğıtlar ile yurt dışındaki fuarlara katılım amacıyla düzenlenen kâğıtlar damga vergisinden istisnadır. (488 Sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun (2) sayılı tablosu)
2100 rejim kodlu (Tamir amaçlı geçici ihracat), 2300 rejim kodlu ve 2340 rejim kodlu (Gittiği gibi geri gelecek geçici ihracat) eşyaya yönelik ihracat beyannamelerinin kati ihracata yönelik olmadığı ve döviz kazandırıcı işlevlerinin bulunmadığından damga vergisine tabidirler. Bununla birlikte fuar katılım belgesi sunularak tescil edilen 2300 / 2340 rejim kodlu bedelsiz ihracat beyannamesi için damga vergisi ödenmeyecektir.
İptal Edilen İhracat Beyannameleri
Siparişin iptali, beyanname rejim kodunun hatalı beyan edilmesi veya yanlış gümrük idaresinden tescil edilmesi gibi sebeplerden ihracat beyannameleri iptal edilebilmektedir.
İptaline müteakip damga vergisi ödenmelidir. Ancak doğrudan ödenebilme kabiliyeti henüz bulunmamaktadır. Damga vergisi ödemesi için vergi dairesinin bildirimi beklenmekte olup ceza ve gecikme faizi ile birlikte ödenebilmektedir.
Bunun yerine, doğrudan internet bankacılığı üzerinden ödenebilmesinin hem yükümlü hem de ilgili kurum açısından kolaylık sağlayacağı düşünülmektedir.
İhraç Edilen Eşyalar Geri Gelirse?
Aynı gümrük beyannamesiyle ihraç edilen eşyaların tamamı geri gelirse, ihracattan söz edilemeyeceğinden dolayı daha önce alınmayan damga vergisinin gecikme faizi ile birlikte alınması gerekir. İhraç edilen eşyalardan bir kısmının geri gelmesi halinde, kısmen de olsa ihracat gerçekleşmiş olduğundan ve gümrük beyannameleri maktu damga vergisine tabi olduğundan, damga vergisi tahsil edilmez. (Gümrükler Genel Müdürlüğünün 06.02.2020 tarihli ve 52065123 sayılı yazısı)
Ambalaj Maddelerinde Damga Vergisi
1000 veya 3151 rejim kodu ile katı ihracatı gerçekleşen eşyaların ambalajları için ayrıca 2300 veya 2340 rejim kodu ile ayrı bir beyanname açıldığında ve bu beyannamelerin 44 nolu hanesinde katı ihracat beyannameleri ile ilişki kuracak ibarenin eklenmesi halinde damga vergisi ödenmeyecektir. (Gümrükler Genel Müdürlüğünün 24.06.2014 tarih ve 1202187 sayılı tasarruflu yazısı)
Daha önce 5300 rejim koduyla ithal edilen ambalaj malzemeleri 3153 rejim koduyla tek başlarına ihraç edilirlerse damga vergisi ödenmelidir. 1000 rejim kodlu kati ihraç eşyası ile birlikte işlem görmesi halinde damga vergisi ödenmeyecektir. (2010/10 sayılı Genelgenin “4. Ambalajların Yeniden İhracında Damga Vergisi İstisnası)
Aynı Menşe Şahadetnamesini Birden Fazla Beyannamede Kullanırsak?
Gümrük beyannamesi ekinde ibraz edilen EUR.1, Form A, menşe şahadetnamesi gibi menşe tevsik edici belgelerin ayrı ayrı damga vergisine tabidir. Ancak damga vergisi ödenmiş bir kağıdın gümrük idarelerine her ibrazında tekrar tekrar damga vergisi ödenmemelidir. (11.07.2019 tarihli 568272 sayılı özelge)
Bu minvalde düşümlü kullanılan menşe tevsik edici belgeler için kullanıldığı her beyannamede tekrar tekrar damga vergisi ödenmemelidir.
A.TR İçin Damga Vergisi Ödenir mi?
A.TR dolaşım belgesi, eşyanın menşeini değil serbest dolaşımda olup olmadığını gösteren bir belge olup, damga vergisine tabi değildir. (15.08.2013 tarihli 1260 sayılı özelge)
EUR.1, Menşe Beyanı, Tedarikçi Beyanı, Fatura Beyanı
Damga Vergisi Kanunu’nda da belirtildiği üzere menşe ve mahreç şahadetnameleri için damga vergisi ödenir. Damga Vergisi Kanunu’nda açıkça EUR.1, menşe beyanı gibi menşe tevsik edici belgeler belirtilmemesine rağmen bu belgeler için damga vergisi ödenir. Kanunun 4. Maddesine göre evrakın mahiyetine, hüküm ve manasına bakılır. Menşe tevsik edici belgelerin tamamı aynı mahiyette değerlendirildiğinden, bu belgelerin de menşe şahadetnameleri gibi damga vergisine tabi tutulmaları gerektiği anlaşılmaktadır. (Gelir İdaresi Başkanlığı nın 18.07.2014 tarihli 76216 sayılı yazısı (Fatura beyanında damga vergisi))
Yatırım Teşvik Kapsamı Eşya İthalatında Damga Vergisi ödenir mi?
2012/3305 sayılı “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar”da; ithalat işlemlerine yönelik olarak sadece gümrük vergisi ile katma değer vergisi muafiyetinin düzenlenmektedir. Aynı şekilde 488 Sayılı Damga Vergisi Kanunu’nda yatırım teşvik kapsamı ithalatta damga vergisi istisnası hükmü bulunmamaktadır.
Bu sebeple menşe tevsik edici evrak eklenmesi sebebiyle oluşan ek damga vergisi ödenmelidir. (Gümrükler Genel Müdürlüğünün 29.06.2020 tarihli 55276730 sayılı yazısı)
Dahilde İşleme Rejiminde Damga Vergisi Ödenir mi?
488 Sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun Ek-2.maddesine göre dahilde işleme rejimi kapsamında gerçekleştirilen ithalat işlemleri damga vergisinden istisnadır. Aynı maddenin 1. Fıkrasında belirtildiği üzere, İhracat ve ihracata ilişkin olduğunun tevsiki kaydıyla düzenlenen kâğıtlar damga vergisinden müstesnadır. Bu doğrultuda dahilde işleme rejimi kapsamı gerçekleştirilen ihracatlar için düzenlenen kağıtlarda damga vergisinden istisnadır.
4051 Rejim Kodu ile ithalatı gerçekleştirilen ikincil işlem görmüş ürünlere ilişkin serbest dolaşıma giriş beyannamelerinde ise damga vergisi istisnası bulunmamaktadır. (Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğünün 27.11.2013 tarihli 06949 sayılı tasarruflu yazısı)
Beyannamenin 1 inci kaleminde beyan edilen eşyanın dahilde işleme rejimi kapsamında, diğer kalemlerinde beyan edilen eşyaların serbest dolaşıma giriş rejimi kapsamında işlem görmesi durumunda damga vergisi ödenmelidir. Aksi takdirde Damga Vergisi sebebiyle noksan alınan Katma Değer Vergisinin, 4458 sayılı Gümrük Kanununun 234 üncü maddesinin 6 ncı fıkrası hükmü uyarınca (1.191,00 TL) tahsil edilecektir. (Gümrükler Genel Müdürlüğünün 23.05.2011 tarihli ve 6927 sayılı tasarruflu yazısı )
İthalattaki Sözleşmeler
İthalat kapsamında ihracatçı ile imzalanmış olan “Purchase order, commercial offer, purchase order vb.” evraklar damga vergisine tabi kağıtlardandır. Bu evraklar için nispi olarak binde 9,48 oranı üzerinden damga vergisi hesaplanmaktadır. Üst sınır her yıl revize edilmekle birlikte 2025 yılında 24.477.478,90 TL’dir. (1360-955 sayı 01/11/2011 tarihli özelgesi)
Bu konuda yayımlanan özelgeler çerçevesinde, söz konusu kağıtlar damga vergisine tabidir. Bu kağıtlar için ödenen damga vergisinin gümrük beyannamesinde KDV matrahına dahil edilmesi gerekmektedir. (Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 09.01.2013 tarihli 00534 sayılı yazısı)
Damga Vergisi Ödenmemiş Belgeler
Menşe şahadetnamesi eklenmesine karşın bu belgelere ait damga vergisinin yatırılmaması durumu KDV matrahının noksan beyan edilmesine sebep olacaktır.
Örnek olarak, ithalat beyannamesinde menşe beyanı mevcut olmasına rağmen 230,70 TL’lik ek damga vergisinin ödenmediğini varsayalım. Eşyanın KDV oranı %20’ise “46,14 TL” KDV eksikliği söz konusu olacaktır. Bu farka tekabül eden ceza, usulsüzlük cezasından düşük olduğu için Gümrük Kanunu’nun 234/6. maddesine göre 1.191,00 TL’ye tamamlanacaktır. Buna göre, eksikliğin sistematik olarak devam etmesi durumunda yüksek cezai risklerle karşılaşma riski mevcut olduğundan dikkat edilmesi gerekir.
Yukarıdaki açıklamalar KDV boyutu ile alakalıydı. Damga vergisi hususunda ise, eksik ödenen damga vergisinin vergi dairesine yatırılması gerekmektedir.
Damga Vergisi Eksik Ödenirse Uzlaşma Başvurusu Yapılabilir mi?
KDV matrahına dahil olan ancak gümrük idareleri tarafından tahsil edilmeyen alacaklar için uzlaşma talebinde bulunulamayacağından damga vergisi için uzlaşma başvurusunda bulunulamaz.
İhrakiye İşleminde Damga Vergisi Ödenir mi?
Serbest dolaşımda bulunan yakıt, yağlar ve kumanyalar ile donatım ve işletme malzemelerinin dış sefere çıkan gemi, bot ve diğer deniz taşıtları ile hava gemilerine verilmesine ihrakiye denilmektedir. Bu işlemler ihracat hükmündedir.
Zeytinburnu Gümrük İdaresine bağlı limana yanaşan gemiye yakıt, yağlayıcı madde ve kumanyaların teslimi için tescil edilen ihracat beyannamesi örnek olarak verilebilir. İşlemler 2021/22 Sayılı Genelge uyarınca gerçekleşir.
Serbest dolaşımda bulunan yakıtların yurt dışına sefere çıkan Türk bayraklı ya da yabancı bayraklı hava taşıtlarına teslimi için düzenlenen gümrük beyannamelerine, ihracata ilişkin olduğunun tevsik edilmesi kaydıyla, damga vergisi istisnası uygulanacağı belirtilmiştir. (Gelir İdaresi Başkanlığının 97895701-155[Ek-2-2014/281]-381 sayılı yazısı yazısı)