Her konuda olduğu gibi, devrin gerektirdiği değişim ve gelişimler kapsamında hayatımıza ETGB (Elektronik Ticaret Gümrük Beyannamesi) dahil olmuştu. Şimdi ise basitleştirilmiş gümrük beyannamesi olarak isimlendirilmektedir.
Günümüzde gümrük işlemlerinin büyük bir kısmı gümrük müşavirliği eliyle yürütülmektedir. Bununla birlikte Gümrük Kanunu’nun 225. Maddesi uyarınca, posta idaresi ya da hızlı kargo taşımacılığı yapan şirketler, dolaylı temsilci olarak gümrük işlemlerini gerçekleştirebilmektedir.
E-Ticaret platformları üzerinden satış yapan kobiler, mikro ihracat işlemlerini satış platformlarının organize ettiği belli bir sistem dahilinde gerçekleştirmektedir. Yazımızda ihracat eşyasını mikro ihracat kapsamında göndermek isteyen tüzel kişilerin izlemesi gereken yol kaleme alınmıştır.
Mikro İhracat
Bazı ihracat eşyalarının alıcısına süratle ulaşması gerekebiliyor. Diğer taşıma şekillerine göre daha maliyetli olmasına rağmen özellikle küçük yükler için hava kargo kullanılabilmektedir. Bununla birlikte birçok nakliye firması, taşıdığı ihracat eşyalarının dolaylı temsilcisi olarak gümrük işlemlerini tamamlayabilmektedir.
1 Seri Nolu Posta ve Hızlı Kargo Yoluyla Taşınan Eşyanın Gümrük İşlemlerine İlişkin Tebliğ’e göre; miktarı brüt 300 kilogramı ve değeri 15.000,00 Avro’yu geçmeyen ihracat rejimine konu eşyanın gümrük işlemleri, operatör tarafından gerçekleştirilebilir.
Operatör; hava yolu veya kara yolu ile hızlı kargo taşımacılığı kapsamındaki gönderilerin gümrük beyanı dahil tüm gümrük işlemlerini dolaylı temsil yoluyla yapmaya yetkili tüzel kişileri ifade etmektedir.
Mikro ihracat Avantajlı mı?
Mikro ihracat e-ticarette kesinlikle çok büyük avantaj yaratmaktadır. Diğer ihracat işlemleri için de avantajlı olabileceği durumlar mevcuttur. Daha önce ihracat yapmamış ABC firmasının, Almanya’da yerleşik bir firmadan 100 kg ağırlığında ve 1.000,00 EUR değerinde bir sipariş aldığını varsayalım. Normal şartlarda ABC firması eşyanın ihracatı için gümrük müşavirliğine vekalet vermeli ve ihracatçılar birliğine üye olmalıdır.
Bu işlem silsilesini gerçekleştiremiyor veya zamanlama hususunda sorun yaşayan ABC firması eşyayı operatör firmaya talimat geçmek suretiyle teslim edebilir. Şirket mikro ihracat vasıtasıyla, vekalet vermeden ve birlik üyeliği gerekmeksizin eşyanın ihraç edilmesini sağlayabilir. Gümrük Yönetmeliği’nin 561/2. Maddesine göre hızlı kargo taşımacılığı yapan şirketlerce vekaletname ibraz edilmeksizin, dolaylı temsilci olarak sonuçlandırılabilir.
Bunun yanında belli şartlara haiz olunması durumunda mikro ihracat kazancının %50’si gelir vergisinden muaf tutulabilir. 15481 sayılı Karar’ın 127. Maddesine göre operatör firmalar taşıma işlemine ait bedel dışında gümrük, ordino, terminal ve benzeri isimler altında ilave ücret alamaz. İlk üç gün için de ardiye ücreti alamaz. Bu kapsamda maliyet hususunda bazı artılarının bulunduğu söylenebilir.
Mikro İhracat İçin Düzenlenmesi Gereken Evraklar
Eşyanın mikro ihracat kapsamında gönderilebilmesi için öncelikle bir defaya mahsus Dolaylı Temsil Yetki Beyanı verilmelidir. Bu beyanı imza sirkülerinde yetkili kişi imzalamalıdır.
İhracat bilgi formu doldurulmalıdır. Bu evrak iş emri, talimat olarak düşünülebilir. Ticari tanım, brüt ağırlık, eşyanın menşei, fatura bedeli, alıcı, satıcı ve banka bilgileri gibi faturada yer alan bilgiler bulunmaktadır. Talimatın doldurulmasıyla birlikte, eşyanın taşıyıcıya teslim edilmesi veya taşıyıcı tarafından teslim alınması için bildirim yapılmalıdır.
Bu bildirimleri yaparken gümrük işlemlerinin, gümrük müşavirliği aracılığıyla veya mikro ihracat kapsamında yapılacağı hususu kesinlikle belirtilmelidir. Nadirde olsa gümrük müşavirliği tarafından yürütülmesi talimatlandırılan işlemlerin, mikro ihracat beyannamesi ile çıkış yapıldığına rastlanmaktadır.
İhracat faturası olarak e-arşiv fatura düzenlenmelidir. Faturada gönderici, alıcı, eşyanın GTİP numarası, ticari tanımı, menşei, aracı banka bilgileri, teslim şekli, ödeme şekli, döviz cinsi gibi bilgilerin bulunması gerekir. Alıcı firmanın gümrük işlemlerini tesis edebilmesi için ayrıca invoice düzenlenmelidir. Invoice üzerinde de yukarıdaki bilgilerin bulunması tavsiye olunur. Kaşe imza yapılarak, eşya beraberi teslim edilmelidir.
Operatör firma talimat ve fatura bilgileri neticesinde o basitleştirilmiş gümrük beyannamesi düzenleyebilecektir.
Mikro İhracat Kapsamında E-Fatura Kesilebilir mi?
Mikro ihracatta kesinlikle e-fatura kullanılmamalıdır. Gelir İdaresi Başkanlığının soru cevap bölümüne göre; e-fatura kesilmiş olması halinde ihracat beyannamesi açılması gerektiği belirtilmektedir. Mikro ihracat için eğer e-fatura düzenlenirse, ihracat beyannamesine bağlanamadığı için açıkta kalacaktır.
Mikro ihracat e-fatura ile gerçekleşmişse açıkta kalan e-faturanın iptal edilmesi söz konusu olamayacaktır. Böyle bir durumda açık kalan faturalar adına yaptırım veya soru gelme ihtimaline karşın faturaya nakliyecinin düzenlediği çıkış evrakı, yeni adıyla basitleştirilmiş gümrük beyannamesinin eklenmesi tavsiye olunur.
Mikro İhracatta KDV İadesi Alınabilir mi?
Operatör firmalar beyanname tescil ederken, beyannamede “TSPA_HAR” muafiyet kodu ile 4’lü tarife pozisyonu beyan etmektedir. Ancak “TSPA_HAR” muafiyet kodlu basitleştirilmiş gümrük beyannameleri KDV iade taleplerinde kullanılamazlar.
2022/9 (Posta ve Hızlı Kargo Taşımacılığı-Gümrük İşlemleri) sayılı genelgeye göre; KDV iadesi alınabilmesi için GTİP kodunun 6’lı olarak beyan edilmesi gerekmektedir.
Mikro ihracatta, İhracat Bedellerinin %25’i Satılmalı mıdır?
İhracat Genelgesine göre, ihracat bedellerinin 180 gün içinde yurda getirilmesi zorunludur. Yurda getirilen ihracat bedelinin İBKB veya DAB’a bağlanması gerekir. İBKB düzenlenmesi için talimat verildiği gün İBKB tutarının en az %25’inin TCMB döviz satışı zorunlu olmaktadır.
İhracat Genelgesinin 22/1. Maddesi uyarınca; Mikro İhracat işlemlerinde, ihracat bedellerinin Türkiye’ye getirilmesi zorunlu değildir. Bu vesileyle de döviz olarak gelen bedelin satılma zorunluluğu bulunmamaktadır.
Mikro İhracatların GET-APP’tan İzlenebilme Avantajı
Şirketler, GET-APP sistemi vasıtasıyla ithalat ve ihracat işlemlerinin anlık durumlarını takip edebilmektedir. Bunun yanında Şirket adına düzenlenen ceza kararları ve ek tahakkuk kararları da bu sistemden rahatlıkla görülebilmektedir.
Ticaret Bakanlığı yaptığı düzenleme ile mikro ihracatçıların, adlarına düzenlenmiş olan Basitleştirilmiş Gümrük Beyannamesi (BGB) kapsamı gerçekleşen işlemlerin GET-APP programı üzerinden haftalık olarak sorgulayabilmesi sağlanmıştır.
GET-APP sistemine üye olmak için gerekli aşamalar
Can DURMUŞ – Gümrük Müşavir Yardımcısı / Denetçi
01.08.2024