Gerekli şartların mevcut olması halinde üreticilerin veya ilgili sektörün dampingli ithalattan zarar görmemesi adına ticaret politikası savunma araçlarından olan “dampinge karşı önlemler” kullanılabilmektedir.
Bu kapsamda kullanılan “anti-damping” vergisi ile başvuru için izlenecek yol ve prosedürler hakkında bilgilendirmeler aşağıdaki gibidir;
Damping Nedir?
İhraç fiyatı normal değerinin altındaysa, ürünün dampingli olduğu kabul edilir. İkisi arasındaki fark “damping marjı”dır.
Örnek olarak, İtalyan bir ihracatçının yurt içi piyasasında 10 USD olan bir menteşeyi 8 USD’ye Türkiye’ye satması damping örneği olarak sunulabilir. Aradaki 2 USD’lik fark ise damping marjıdır.
Anti-Damping Nedir?
Üreticinin zarar etmesi, zarar etme riskinin ön görülmesi veya o sektörde üretim alt yapısının kurulmasını engelliyorsa anti damping vergisi uygulanabilir.
Örnek olarak ABC firması İtalya’dan 8302.10 tarifesinde yer alan İtalyan menşeli menteşelerden ithal etmek istemektedir. Bu ürün daha önce damping soruşturmasına konu olarak ithalatının 8 USD’ye gerçekleşmesi sebebiyle yerel üreticiye zarar verdiğine kanaat getirilmiştir.
Bu bağlamda ABC firması söz konusu ithalat işleminde bakanlıkça belirlenmiş kilo başına 1.64 ABD doları anti-damping vergisi olarak ödeyecektir. Bu eşyadan 20 ton ithalat yapılacak olması durumunda 32.800 USD yani 480.962,80 TL anti-damping vergisi söz konusu olacaktır. ( T.C. Merkez Bankası döviz satış kuru : 14.6635)
Yerli Üreticiyim Dampingli İthalattan Etkileniyorum Ne Yapmalıyım?
Konunun çok geniş ve komplike olmasından kaynaklı öncelikle İthalat Genel Müdürlüğü Damping ve Sübvansiyon Araştırma Dairesi ile görüşüp konu hakkında görüş alınmalıdır. İlgili memur ile başvurunun uygunluğu hususunda mutabık olunması halinde ilgili formun doldurulması ve istenilen tüm belgelerin hassasiyetle hazırlanması önem arz etmektedir. Söz konusu form bakanlığın internet sitesinde mevcut olmakla birlikte nasıl doldurulacağı detaylıca anlatılmıştır.
Başvurunun üreticinin lehine sonuçlanması adına aşağıdaki 3 temel koşul mevcut olmalıdır.
– En önemlisi üreticinin ithalattan zarar görüyor olmasıdır. Zararın varlığı 3 – 4 yıllık veriler ışığında çok geniş kapsamlı bir araştırma ile tespit edilmektedir.
– Yapılan araştırma sonrası yapılan ithalatın dampingli rakamdan gerçekleştiği teyit edilmiş olmalıdır.
– Son olarak üreticinin zarar görme sebebinin dampingli ithalatın olduğunun tevsiki olmaktadır.
Her Yerli Üretici Damping Başvurusunda Bulunabilir mi?
Dampingli olduğu iddia edilen sektörde söz sahibi, sektörü temsil edebilecek kapasitede olan yerli üretici firmalar veya sektöre ait meslek kuruluşları başvuru yapabilir.
Damping başvurusu için üreticilerin, ilgili yıl içerisinde o eşyanın Türkiye’deki toplam üretiminin en az %25’ini üretmelidirler. %25’lik üretim sınırını geçen ve başvurularını iletmiş olan üreticilerin başvurularının değerlendirilebilmesi için ilgili firmanın veya destekleyen firmaların o eşyanın Türkiye’deki toplam üretiminin %50’sine ulaşıyor olmalıdır.
Soruşturma Ne Kadar Sürecek?
Damping soruşturması 1 yıl sürmekte olup bazı durumlarda 6 ay uzatılması mümkündür. Soruşturma süresinde oluşacak zararların önüne geçilmesine yönelik geçici önlemler alınabilir.
Bu bağlamda, geçici vergi veya teminat uygulaması söz konusu olabilir. Soruşturma başlangıç tarihinden 60 gün geçmediği takdirde geçici önemler uygulanamaz. Geçici önlemlerin süresi 6 ay ancak bu süre toplamda 9 aya kadar uzatılabilir.
Dampingli İthalat Olduğuna Kanıtlanırsa Yurtdışındaki İhracatçı Firmaların Atabileceği Adımlar Nelerdir?
Soruşturmanın açıldığı Resmî Gazetede yayınlanarak tebliğ edilir ayrıca İhracatçı ülke temsilcilerine soruşturmanın açıldığı bildirilmesi suretiyle savunma hakkı tanınır.
37 günlük süre içerisinde bakanlığın soru formlarını dolduran ihracatçılar iş birliğinde bulunmuş olurlar. Talep edilirse bu süre 30 gün uzatılabilir. Yurtdışındaki İhracatçı firmanın dampingli fiyatlarını yükseltmesi yönünde taahhüt vermesi mümkündür. Kabul edilmesi durumunda soruşturma durdurulabilir. Verilen taahhüttün denetlenmesi adına düzenli olarak bilgi talep edilebilir. Ayrıca bu bilgilerin doğruluğuna dair ispat talebi söz konusu olabilir.
Taahhütlerin ihlal edildiğinin tespiti halinde geçici önlem uygulanabilir, geriye dönük 90 güne ait anti-damping vergisi söz konusu olabilir.
Yurtdışındaki İhracatçı Firma Yeni Kurulmuş veya Türkiye’ye Hiç İhracat Yapmamışsa Gözden Geçirme Talep Edebilirler mi? (Yeni İhracatçı Başvurusu)
Anti-damping uygulanan ülkedeki üretici/ihracatçı, konu eşyanın daha öncesinde kendileri tarafından Türkiye’ye ihraç edilmediğinin ve ilgili ülkede yerleşik diğer firmalarla ilişiği olmadığına dair şartları taşıması halinde kendi ülkesinde bu başvuruyu gerçekleştirebilir.
Damping ve Sübvansiyon Araştırma Dairesi bu konuda Türkiye’de ithalatı yapacak firma ile görüşerek firma adı üzerinden kontrollerini gerçekleştirmekte olup yeni ihracatçı başvurusunun uygun olup olmadığı hususunda yönlendirme sağlamaktadır. Ayrıca yeni ihracatçı başvurusu yerli üreticinin konu hakkındaki görüşü alınarak başlatılabilir.
Gizli Verilerin Korunması Talep Edilebilir mi?
Gizli verilerin ayrı bir dosya halinde sunulması gerekir. Bu bilgiler yalnızca soruşturmayı yürüten yetkililerce görülebilir. Diğer gizli olmayan veriler ise soruşturma kapsamında tüm taraflar ile paylaşılabilir. Ancak gizli verilerin anlaşılabilir bir özetinin gizli olmayan dosyada bulunması gerekir.
Anti-Damping Vergisi Ne Kadar Süre Uygulanır?
Dampinge karşı uygulanacak önlemler 5 yıl süre ile uygulanabilir. Önlemin 5. yılına girerken resmî gazetede duyuru yapılır. Bu süre bitmeden 3 ay önce yerli üreticilerin başvurusu üzerine zararın devam edeceğine dair yeterli kanıtların sunulmuş olunması durumunda “nihai gözden geçirme soruşturması” açılabilir. Soruşturma devam ettiği sürece geçerli önlem devam ettirilir.
Can DURMUŞ – Gümrük Müşavir Yardımcısı / Denetçi
01.04.2022